“He, hoe kan dit nu weer?” roept mijn collega uit groep 4 verbaasd uit. “Op het rekenrek deed ze het goed, maar ze kan het niet in haar werkschrift.”

Tja, zeker in het S(B)O is een van de grootste uitdagingen de overgang tussen een driedimensionale (3D) en tweedimensionale (2D) weergaven. Denk aan het omzetten van een plattegrond naar een ruimtelijk beeld of het tekenen van een 3D-voorwerp op papier. Maar dus ook aan een splitsing met (concrete) materiaal naar een schema of het rekenrek (3D) omzetten naar het platte vlak.

En juist deze ‘handicap’ zorgt voor een stagnatie in fase Vlot leren reken van het hoofdlijnen model.

Mijn oplossingen: Splitslijnen!

Het hoofdlijnmodel laat zien hoe we rekendoelen aanleren. Er is altijd een opbouw: begripsvorming rondom het doel, strategie aanleren, verkorten van de strategie en het toepassen van het doel.

Een nieuw rekendoel start altijd met Begripsvorming. In de begripsvorming wordt een koppeling gemaakt met dagelijkse ervaringen en de abstracte rekenwereld.

De volgende fase is het ontwikkeling van Procedures en strategieën. Je begrijpt dat je bij de opgave 7+5, je bij de 7 er 5 bij moet doen. Nu leer je hoe je dat zo efficiënt mogelijk kan doen.

Wanneer de strategie duidelijk is, dan kan je naar de fase Vlot leren rekenen gaan. Het gaat nu om tempo verhogen; memoriseren, automatiseren en vlot rekenen.

De laatste fase is Toepassen. Hierbij moet je alle eerdere opgedane kennis toepassen om grote sommen uit te rekenen of om rekenproblemen op te lossen.

Hoe je het hoofdlijn model kunt gebruiken

Weet tijdens het geven van je instructie goed in welke fase je lesdoel zich bevindt. De fase bepaalt namelijk hoe je instructie eruitziet. Hieronder een aantal invullingsmogelijkheden die je instructie richting geven:

• Bij de fase Begripsvorming is er sprake van samen ontdekken, verwonderen, denkvragen stellen, er wordt veel gesproken en gehandeld.
• Bij de fase Procedure heeft de leerkracht meer een sturende rol. Het doet voor en leerlingen doen de strategie na.
• Bij de fase Vlot leren rekenen, zijn de leerlingen zoveel mogelijk aan het werk. Korte instructie en evaluatie. Kilometers maken!
• Bij de fase Toepassen zijn leerlingen vaak samen aan het werk en op zoek naar hoe ze een rekenprobleem kunnen oplossen. De leerkracht stelt veel reflectieve vragen. De groep bepaalt het tempo in welke fase je zit. Als de strategie nog niet goed is, ga je nog niet vlot leren rekenen.

Een fijne tussenstap

Tijdens het werken met mijn splitslijnen werken de leerlingen nog steeds met concreet materiaal (de kralen op de lijn), maar ditmaal in een vaste vorm (het is immers een lijn met kralen). De vorm hiervan kan niet veranderen en de concrete materialen kunnen er niet van af. Dit zijn bijkomende voordelen als de terug denkt aan de dag 3 – houdt de boel bij elkaar.

Voor de leerlingen in groep 3 maakte ik Splitslijnen waarbij een schema de basis vormde. Midden groep 3/ begin groep 4 maakte ik Splitslijnen met platte kralen in de 5-structuur van het rekenrek.

Beide varianten zijn voor hersenen in ontwikkeling een fijne tussenstap.

Splitslijnen (groep 3) maken

Splitslijnen (M3/ B4) maken

Materialen:

• Voor een van de producten heb ik gebruik gemaakt van platte rode & witte kralen. Deze heb ik bij Temu aangeschaft (tja, ik maak ook wel eens minder milieubewuste keuzes 😊) https://ap.lc/ThQFJ
• Ik vond handige stokjes op school … tja, ik maak ook graag gebruik van materialen die op school in het knutselhok aanwezig zijn 😊.
• Witte vellen (door de helft over de lengte)
• Lamineer materiaal
• Duct tape
• Whiteboard stift.

Zo maak je een splitslijn:

• Lamineer de witte (gehalveerde) vellen.
• Rijg de kralen aan een dun staafje (pijpenragers zijn net te dik voor de Temu kraal)
• Leg de splitslijn op het witte gelamineerde vel
• Plak met duct tape de uiteinden van het staafje vast.

Op naar de volgende!

Een kijkje rond het midden van groep 3

Kleine plussommen kunnen worden uitgevoerd op de Splitslijn met de 5-structuur. Maar mocht je geen knutselzin hebben, dan kan ik de Alu20lijn aanraden. De naam verklapt het al …. Op deze lijn zitten geen 10 maar 20 kralen. Net een beetje moeilijker, maar juist fijn in groep 4.

 

Wat je ook kiest: zelf knutselen of niet …

Ik wens je heel veel plezier!

Liefs,

Tineke

 

PSSSST ….. Help anderen door jouw ervaringen te delen!

📸 Wat kun je doen?
– Deel een foto of korte video van jouw zelfgemaakte Splitslijnen in actie.
– Vertel hoe jij de overgang van 3D naar 2D in rekenen makkelijker maakt voor je leerlingen.
– Heb je een slimme tip? Inspireer collega’s!

💬 Reageer op elkaars ideeën en laten we samen deze methode nóg beter maken!

🔽 Post jouw bijdrage in de Splitsboost facebookgroep! 🔽