Help de beelddenker de Gouden Weken door

De weken tot aan de herfstvakantie worden de Gouden Weken genoemd. Weken waarin we binnen het onderwijs bezig zijn met groepsvorming. De leerlingen verkennen elkaar, de leerkracht én de regels. Voor de beelddenkende leerling komt er heel wat op hem af. In deze blog neem ik een vijftal zaken onder de loep en geef ik je praktische oplossingen.

Klassenmanagement

Een veelvoorkomende uitdaging bij beelddenkers is een visuele overprikkeling. Neem eens plaats op een van de stoelen van de kinderen en kijk om je heen. We houden onbewust vaak de muren waar we zelf naar kijken visueel arm (we kijken al tegen genoeg wiebelende kinderen aan :)), maar plakken van alles op de muren om de kinderen heen.
Deel je muren én je klas in door gebruik te maken van zones en clusters. Dat houdt de klas namelijk overzichtelijk voor ons én voor de kinderen. Denk bij zones aan een plek voor jou als leerkracht en alle materialen die jij nodig hebt om je werk te doen, een opbergplek voor tussendoortjes, een rekenhoek of een plek voor de gymtassen. Cluster alles van een specifiek vakgebied bij elkaar. De rekenhoek met alle hulpkaarten, alle petten en regels over de klas bij elkaar etc. En denk eens na over het ophangen van ALLE werkjes. Zou je gebruik kunnen maken van een wisselende tentoonstelling?

Time management

Wanneer je in beelden denkt, heb je moeite met tijdsbesef. Je innerlijke klok loopt sneller of langzamer dan die van taaldenkers. Beelddenkers zijn dus regelmatig te laat of lopen juist voor op de rest. Kleuters leven nog erg in het hier en nu. Het gebruik van een time-timer kan enorm helpen om grip te krijgen op de tijd. Net als een planbord.

In mijn klassen maak ik veelvuldig gebruik van de time-timer om de activiteit overzichtelijker te maken. Vijf minuten voor het aflopen van de time-timer meld ik dit bij de kinderen. Beelddenkende kinderen kunnen namelijk erg verbonden zijn met hun werkje. Op deze manier geef ik ze ruimte om zelf te schakelen.

Het digibord

Het gebruik van het digibord heeft veel voordelen. Maar voor kinderen die in beelden denken, heeft het ook een aantal nadelen:

– Het digibord geeft veel licht. De hoeveelheid licht en de frequentie van kleurverandering hangt samen met het veranderen van sites, ‘bladzijden’, programma’s, maar ook binnen de programma’s verandert dit veelvuldig. Dit geeft overprikkeling op het visuele zintuig. Bouw voldoende momenten in dat het bord helemaal uitstaat. Kinderen die in beelden denken, identificeren zich sneller met iets dat op tv gebeurt. Zo ook met de filmpjes die we afspelen op het digibord. Het is fijn als zij zich van dit fenomeen bewust zijn. Ik laat daarom (bijna) nooit een filmpje zien dat ik niet eerst zelf bekeken heb.
– Kinderen die in beelden denken, hebben behoefte aan eigen ervaringen. Een filmpje kijken op het digibord is fijn om het visuele leersysteem te ondersteunen, maar vervangt geen eigen ervaring. Besteed voldoende aandacht aan doen tijdens de les. Op deze manier versterk je jouw manier van lesgeven.
– Op het digibord verschijnen dingen ineens. Waar we vroeger dingen op een schoolbord opbouwden door ergens te beginnen met schrijven of tekenen, staat nu ineens het totaalbeeld op het bord. Beelddenkende kinderen moeten heel snel schakelen en hebben op deze manier minder tijd om in te voegen. Daarnaast mist de beelddenker (met hang naar perfectionisme) de opbouw. Hij denkt het in één keer te moeten kunnen.

Ontspanning

In al mijn klassen bouw ik voldoende tijd in om te ontspannen. Elke keer even een paar minuutjes een ontspanningsoefening en één keer per week een wat langere les zorgt ervoor dat ik een hoger leerrendement kan behalen. De ontspanningsoefeningen combineer ik met de ‘ik ben oké’-cursus in de onderbouw en de ‘power puber’-training in de bovenbouw. Op deze manier zorg ik voor de kinderen met een zwakke emotieregulatie. Ze worden  als het ware minder door emoties overspoeld.

Denk qua ontspanningsmomenten eens aan:
 in de knoop/uit de knoop van Brain Gym;
 ontspanning via beweging (www.ffpauzeindeklas.nl);
 een yoga-oefening;
 op elkaars rug tekenen met je vinger.

Een voorbeeld van een ontspanningsoefening: zet je voeten op de grond en laat je rug de leuning van je stoel raken. Doe je ogen dicht en ga in gedachten naar de achterkant van je hoofd, de achterkant van je nek, de achterkant van je rug. Voel hoe je billen op je stoel zitten, laat de stoel je maar dragen, ga in gedachten naar de achterkant van je benen en de onderkant van je voeten. Neem de tijd tussen de ‘zinnen’ die je uitspreekt. Laat kinderen de ruimte om met hun aandacht naar de achterkant van hun hoofd te gaan.

Een veilig plekje in de klas

Kinderen die in beelden denken, zijn vaak sensitief. Dat zit namelijk besloten in de rechterhersenhelft, die bij de (jonge) beelddenker zo goed ontwikkeld is. Het is voor deze kinderen erg belangrijk om zich veilig te voelen. Pas dan komen ze aan leren toe. Naast onze ‘leerhersenen’ hebben we ons automatische brein. Dit deel van de hersenen zorgt ervoor dat we dingen doen zonder erbij na te denken, zoals ademen, met de ogen knipperen en onze temperatuur regelen. Maar als je je onveilig voelt, schakel je onbewust ook dit deel van de hersenen actief in. Wanneer je bijvoorbeeld met je rug naar de deur zit, roept dit vaak een vluchtreactie op (onrustigheid op de stoel). Elke dag een andere plek in de kring kan een bevries-reactie geven (bij de drempel blijven staan) en soms kan een onveilig gevoel in de kring later leiden tot een vecht-reactie (van je afslaan of afbijten). Er zijn manieren om hier rekening mee te houden.

In de klas kan een vaste plek met de volgende kenmerken helpen:
 deze plek heeft een muur of kast achter zich;
 deze plek geeft zicht op de deur;
 de leerkracht heeft geen raam achter zich;
 deze plek geeft zicht op het bord.

Veel plezier met het vinden van jouw weg in de Gouden Weken.

Liefs,
Tineke

Bron: Belevend leren, T. Verdoes